Dit zijn de live berichten die ik tijdens mijn Arctica/Svalbard expeditie van 25 juli - 6 augustus 2008 doorgestuurd heb via email (publieke terminals of via satelliet) naar mijn Svalbard blog. De foto's en filmpjes die je hier ziet, heb ik later toegevoegd. Er is natuurlijk nog veel meer te zien op Svalbard dan wat je op deze pagina vindt. De expeditie groep bestond uit 45 mensen uit 9 verschillende landen, zonder staff of ander personeel. Zo'n kleine groep gaf ons de kans om snel aan land te gaan, en lang aan land te blijven. Bij grotere groepen duurt niet alleen het landen langer, maar kan men ook niet zo lang aan land blijven. Op de plaatsen waar wij geland zijn, waren we ongeveer 2 uren aan land. Daarnaast hebben we nog meerdere succesvolle zodiac cruises gedaan, met geweldige belevenissen.

Waarschuwing: IJsberen

Dankwoord

Eerst en vooral wil ik Beluga Expeditions (http://www.belugareizen.nl/) nogmaals danken voor de geweldige hoeveelheid informatie en hulp die ik gekregen heb i.v.m. Svalbard en de mogelijke plaatselijke expedities tijdens mijn voorbereiding. Het is de tweede maal dat Beluga mij zo verwent. Beluga zorgde er ook voor dat ik een prachtige Antarctica expeditie kon doen in januari 2007.

Ook wil ik de Quarck Expeditions staff danken voor hun fantastische begeleiding: Brandon Harvey (Expeditie Leider), Jill Baxter (Geoloog), Phil Wickens (Historicus), Tim Thomas (Kayak master), Mariano Curiel (Assistant kayak guide), Jamie Watts (Bioloog), Sean Keogh (Dokter).

En natuurlijk wil ik Kapitein Ruslan Zaynigabdinov, zijn officieren en de bemanning van de Akademik Shokalskiy bedanken voor een veilige en fantastische reis. Dit is de tweede keer dat de Akademik Shokalskiy mij veilig op plaatsen brengt waar ik alleen maar lang van gedroomd heb.

Bedankt alle mede expeditieleden: Eric, Elsbeth, Jayne, Graham, Jeanette, Joyce, Amanda, Janice, Sophia, Anne, Jeannette, Urs, Ruth, Lois, Raymond, Alison, Wang La, Alberto, Barbara, Stephen, Gary, Simon, Beryl, Peter, Remco, Stephen, Gill, Alessia, Inga, Alied, Graham, Margaret, Jan, Luek, Cindy, Herman, Ann, Cheryl, Gebiena, Mark, Nick en Katharina en speciale dank aan mijn cabin mates: Göran en Ashok.

Mijn meeste dank gaat naar Brandon Harvey (Expeditie Leider) zelf. Ook hij heeft mij voor de tweede keer begeleid op een expeditie in de poolgebieden. Travel safe and well my friend. Never say never...

En nu mee op reis...

Longyearbyen: 25-26 juli 2008

Svalbard vanuit de lucht

Na een plaatselijke overnachting in het historische Hundreogto 102 hotel in Longyearbyen organiseerde ik zelf een individuele explorerende tocht door Longyearbyen. De meest noordelijk gelegen winkelcentrum van de wereld was vrij populair, het Svalbard museum, maar ook de hele omgeving.

Hundreogto 102

Akademik Shokalskiy

Er volgde een voorstelling van de staff, de kapitein en enkele van zijn officieren, gevolgd door de "Lifeboat Drill".

Brepollen, Hornsund: 27 juli 2008

Hornsund

Locatie: Hornsund
WGS84: 76°59'NB-16°33OL
Het weer: Helder weer
Temp: 6°C

Eerst en vooral verontschuldig ik mij voor eventuele schrijffouten. Soms moet dat hier heel snel gaan. We hebben nogal een druk programma. Ik weet niet hoe de berichten eruit zien, maar als je HTML tags ziet, of het is een doorlopende tekst... ook daarvoor mijn verontschuldigingen. En dit geldt dan ook voor de rest van de tijd tot ik weer terug ben. Ik zal de fouten er dan wel uithalen.
Even iets heel kort over de expeditiedeelnemers. We zijn met 45 uit 9 landen, waarvan de meesten Brits. Ik ben de enige Belg. Opmerkelijk is dat een van de expeditiedeelnemers jaren bij de British Antarctic Survey (BAS) op Antarctica heeft gewerkt. Een vrij groot deel van de expeditiedeelnemers (mijzelf inclusief) is trouwens al op Antarctica geweest. Het lijkt erop dat we met een redelijk ervaren groep zijn. Dat versnelt natuurlijk bepaalde te volgen procedures. Om veiligheidsredenen worden we in kleine groepjes verdeeld. Er is ook nog een groep kayakkers. En nu naar de orde van de dag.
Hornsund is de meest zuidelijk gelegen fjord van Svalbard. Er monden nu nog 8 gletsjers in uit. We zijn voor anker gegaan. Het is een prachtige omgeving, met veel ijsbergen van allerlei vormen, machtige gletsjers en sporen van een ijsbeer die we met de verrekijker konden zijn. Na de middag was er een zodiac cruise, waarbij we de omgeving die we 's morgens hadden gezien van ver, van dichterbij zijn gaan bekijken. Even bijvermelden dat om veiligheidsredenen we niet te dicht bij de gletsjers zijn gekomen. We hebben wel twee prachtige afkalvingen gezien (ijs dat van de gletsjer afbreekt en in het water valt). En het was duidelijk dat er veiligheidsregels zijn met reden. Maar het gaat allemaal zo snel dat tegen de tijd dat je je camera in de aanslag hebt gebracht, is het al voorbij. De spanning steeg toen we van dichtbij alweer andere sporen ontdekten van een ijsbeer. IJsberen zijn prachtige dieren, maar ook levensgevaarlijk. In het hele noordpoolgebied (dus ook op Svalbard) kan de mist ineens plots opzetten en een GPS toestel is bijna een noodzaak. Zoals je al kan vermoeden werd onze geest voor avontuur aangemoedigd toen de Shokalskiy in de mist uit het zicht verdween. Na een tweetal uren werd de zodiac cruise dan ook afgeblazen. Iedereen is veilg weer aan boord. Het anker wordt gehesen en we keren verder zuidwaarts om verder rond Svalbard te varen langs de zuidkant. Haast is zelden goed, maar als we de eclips willen halen moeten we in een positie zijn tussen Svalbard en Franz Josef Eiland op 1 augustus tussen 9.45 en 10.00. en dat om de volledige zonsverduistering mee te maken. Alles hangt wel van het weer af. De beste positie voor de eclips ligt niet direct op de gebruikelijke route. We hebben net een korte, maar heel interessante introductielezing gehad van onze begeleidende zeebioloog over "vogels op en rond Svalbard". En vogels hebben we hier ondertussen al heel wat gezien. OK. We zijn weer onderweg. Groeten aan het thuisfront. Op naar de volgende afzetplaats.

Kap Lee, Edgeoya: 28 juli 2008

Kap Lee, Edgeoya

Locatie: Kap Lee, Edgeoya-Freemannsundet
WGS84: 78°05NB - 20°45OL
Ongeveer 1300km van de Noordpool
Helder weer, uitzonderlijk zonnig (meestal is het hier dichte mist en je ziet dan geen steek)
Temperatuur: 4,6°C, 1021,2Hp

Even nog opmerken dat er wat vertraging op mijn berichten kan zijn. Wij hebben hier natuurlijk geen breedbandverbinding waarmee we continue on line zijn. Dit bericht is op de scheepsserver gezet op maandag 28/7/2008 rond 21.30.
We zijn ondertussen 3 dagen op Svalbard, waarvan 2 onderweg. Vanmorgen zijn we langs de west kust van Edgeoya gegaan tot bij de ingang van de Freemannsundet. Edgeoya is het eiland van de Svalbard archipel dat het meest zuidoost ligt en is met zijn 5030 vierkante kilometer het derde grootste eiland van de groep. Edgeoya is het meest bekend om het Soraust Svalbard Nature Reserve. De Freemannsundet is een smalle "straat" tussen Edgeoya en Barentsoya. In het begin van de "straat" zijn we voor anker gegaan voor een zodiac cruise en ook om aan land te gaan. De groep werd in twee kleinere groepen verdeeld.

IJsbeer

1. Zodiac cruise
Een zodiac cruise is handig en makelijk om vanop het water langs de kust te varen om zo de kust te verkennen. Zo storen we de natuur het minst en kunnen we op een veilige manier het "wildlife" bestuderen. Tijdens de zodiac cruise vandaag hebben we voor het eerst Spitsbergen rendieren gezien, en verschillende ganzen op het land. Toen plots het ijsbeeralarm afging hebben we ons gehaast naar de locatie waar de ijsbeer was gesignaleerd. Dat was uiteraard belangrijk voor de groep die aan land was (veiligheid). Dit om twee redenen. Eerst en vooral om de ijsbeer in het oog te houden en te zien in welke richting hij ging. Een mogelijke evacuatie werd al direkt voorbereid. En ten tweede was het natuurlijk een prachtige kans om een ijsbeer te zien. Dat leverde natuurlijk prachtig beeldmateriaal op. Ik vrees dat jullie een tijdje moeten wachten op die beelden... Fantastisch. Het was een ijsbeer mannetje, goed doorvoed, in een woord een prachtdier.

Walrus

2. Aan land
Aan land hebben we een kolonie walrussen bezocht. Heel voorzichtig... Maar de meeste van de 40-tal walrussen lagen in de zon te luieren. Enkel een tiental was in de zee te spelen. Het leverde alweer prachtige plaatjes op. Een beetje verder was een veld met paarse saxifraga. Het was een veld zo groot als een voetbalveld, dat ook nog eens bezaait was met een massa beenderen. Of er een relatie is tussen de saxifraga en de beenderen weet ik niet, maar het was wel opvallend dat ze alleen in combinatie schenen voor te komen. Dat was heel vreemd. Maar ja, dit is het noordpoolgebied...

In de late namiddag was er nog een lezing van de expeditie historicus over de geschiedenis van Svalbard. Heel interessant.

Op dit moment zijn we verder onderweg naar het noorden door de Olgastretet in de richting van de Hinlopenstretet. Het is stralend weer, heel uitzonderlijk, zelfs ongelooflijk. In de Olgastretet hebben we al een massa ijsbergen gezien. Deze ijsbergen zijn echter bevroren zeeijs en dus niet afgekalfd van een gletsjer. Ze zijn veel dunner en kleiner. Morgen zouden we een ontmoeting hebben met de Klebnikov, een veel grotere ijsbreker. Dat zal pas echt spectaculair zijn. Dan kan je pas echt goed zien hoe klein de Shokalskiy is. Meer daarover morgen... Tot dan.

Alkefjellet, Hinlopenstretet, Sorgfjorden, 80°NB, Khlebnikov: 29 juli 2008

Alkefjellet, Hinlopenstretet, Sorgfjorden, 80°NB, Khlebnikov

Locatie: Alkefjellet
WGS84: 79°35NB-18°36OL
Het weer: Het eerste uur was het helder, maar daarna kwam de mist opzetten, bij een matige wind
Temp: 4,0°C, 1013,7Hp

Het was een heel drukke dag vandaag, dinsdag 29 juli. We zijn een kijkje gaan nemen bij Alkefjellet. In het Engels noemen ze dat "Mount Gillemot". Gillemot is het Engelse woord voor zeekoet. Op de rotsen van Alkefjellet broeden naar schatting 60000 zwarte zeekoeten. Een ongelooflijk zicht. Het is alsof de rotsen voor deze zeekoeten zijn ontworpen. De kliffen, tot 100 meter hoog, leken niet te eindigen. Overal vlogen de zeekoeten af en aan met eten voor hun jongen. Zwerm is het woord dat ik zou willen gebruiken... Maar ook zeekoeten hebben vijanden. We hebben nogal wat grote burgemeesters gezien.

Sorgfjorden kust

Locatie: Sorgfjorden
WGS84: 79°54NB-16°46OL
Het weer: Bewolkt
Temp: 4,0°C, 1015,4Hp

We zijn na het bezoek aan Alkefjellet door de Hinlopenstretet naar Sorgfjorden gevaren. Ondertussen was er een lezing van de expeditie geoloog over de verschillende vormen van ijs. Diep in de Sorgfjorden zijn we dan aan land gegaan. Het was en zal de plaats zijn het meest noordelijkst waar wij aan land zijn geweest (79°54NB, 1127km van de Noordpool). Noordse sternen, onze eerste poolvos, rendieren, maar ook en vooral bloeiende planten als de kompasplant, spinneplant, en verschillende saxifraga. Het is onvoorstelbaar dat er hier in dit onherbergzaam deel van de wereld zoveel mooie bloemetjes staan. We hebben hier in het kader van het "Clean Up Svalbard" project een groot stuk van de kust opgeruimd. Het gaat hier niet over rommel dat achtergelaten wordt door toeristen, maar over aangespoelde rommel. Toeristen komen hier eigenlijk nooit. De rommel, zoals flessen, visnetten, plastiek, enz, worden meegenomen door de Arctische stromingen, net zoals de enorme hoeveelheid aangespoeld hout dat vanuit Siberie door de Arctische stroming is meegevoerd naar Svalbard en daar is aanspoeld. We hebben onszelf dus ook nog heel nuttig gemaakt. Ikzelf heb een groot, zwaar visnet meegesleurd en zo had ik ook het gevoel wat het gevoel zou zijn om in het noordpoolgebied een slee verder te sleuren. Echt wel serieus vermoeiend maar het was het echt wel waard... en voor het goede doel.

Meest noordelijke punt

Kapitan Khlebnikov

Locatie: 80°NB

Om 18.02 hebben we de 80° noorderbreedte overschreden. Iedereen op de brug van de Akademik Shokalskiy, en daarna natuurlijk in de bar voor een feestje. Om 20.25 hadden we een rendez-vous met de Khlebnikov, een grotere ijsbreker, met twee helikopters aan boord. Materieel van de Shokalskiy werd door de staf van de Khlebnikov opgehaald. Het was een spectaculaire en nooit gebeurde ontmoeting in het Arctisch pakijs. De expeditieleden op beide schepen begroetten elkaar en namen foto's van elkaar. Het was ook de meest noordelijke locatie van onze expeditie: 80°14NB-16°06OL, 1085km van de Noordpool. De ontmoeting met de Khlebnikov duurde 20 minuten. Daarna ging de Khlebnikov naar het westen en wij (Shokalskiy) gingen terug naar het zuiden.

Nordaustlandet: 30 juli 2008

Gletsjer

Locatie: Kust Nordaustlandet
Momentopname: 79°10NB-23°43OL
Het weer: Bewolkt
Temp: 3°C, 1018,9Hp

Het overgrote deel van het zuiden van Nordaustland is een grote gletsjer. We zijn langs de kust gevaren met de Shokalskiy. We hadden een prachtig zicht op de meer dan 50 meter hoge ijsmuur die ongeveer 150km lang is. Er leek geen einde aan te komen. In de verte in het zuiden hadden kregen we een glimp van Kong Karls Land. Met die enorme ijsmuur krijg je natuurlijk nogal wat ijsbergen die afkalven, maar omdat de ijskap op Nordaustland nogal goed stabiel blijft, was er veel meer zeeijs te zien dan afgekalfd ijs. Af en toe voelden we de schok van een ijsberg die de Shokalskiy deskundig opzij werkte. Dat was alweer een mooi bewijs dat de Shokalskiy in het poolgebied wel degelijk zijn mannetje kan staan. Zo gingen we door de Erik Eriksenstretet op weg naar Kvitoya Eiland. De massa ijsbergen waren een geweldig zicht en prachtig om foto's te maken. De ijsbergen kwamen in alle mogelijke vormen en er waren er zelfs enkele prachtige glanzende blauwe bij.
Terwijl we onderweg waren was er nog een korte lezing van de expeditie bioloog over de Arctisch voedselketen. Vlak voor deze lezing kwamen we in meer open water waardoor de wind snel toenam en op het bovenste observatiedek werd het al snel redelijk gevaarlijk. Geen risico nemen is hier de boodschap. En met de waarschuwing van de expeditieleider gingen ook de laatsten op het lagere observatiedek terug naar binnen. Na de middag hebben de meesten van ons wat gerust. Het zijn vermoeiende dagen... We hebben goede vooruitgang geboekt. We zijn voor op schema. Het meeste ijs dat ons zou vertragen is door de wind afgevoerd. Als alles zo verder gaat, kunnen we zeker op een goede positie komen om de eclips te zien. Maar dit is het noordpoolgebied, dus het weer, het ijs en alle andere omstandigheden kunnen binnen het uur veranderen. Om de eclips te zien moet het eerst en vooral helder weer zijn...
Tussendoor nog een lezing van de expeditie historicus over de exploratie van Oost-Svalbard.

Kvitoya: 31 juli 2008

Vast in het ijs

En dan gebeurde het...

Op 79°59'NB-32°11'OL op donderdagnacht om 00.07, zaten we vast in het ijs. Dat was natuurlijk heel avontuurlijk voor ons (de expeditieleden), maar iets minder voor de kapitein en zijn bemanning. Ik was er live bij en het heeft mij dan ook veel plezier gedaan dat ik niet ben gaan slapen. Het leverde in elk geval mooi beeldmateriaal op. Er zat natuurlijk ook een gevaar aan. Als we zouden worden ingesloten door ijs dat de Shokalskiy niet meer aankan, dan... Tja... Lieve vrouw en kinderen, ik zit vast en ik kom voorlopig nog niet naar huis...
Maar de Shokalskiy bewees nog maar eens dat het een stevig schip is en om 00.12 ging het schip alweer verder. Om 00.17 had de kapitein het schip al uit het ijs gekregen. Well done. Spasiba.

Dag: 31 juli 2008. Door technische moeilijkheden is dit bericht later doorgezonden

Locatie: Kvitoya Eiland
WGS84: 80°03'NB-31°12'OL
Het weer: Bewolkt, maar goede zichtbaarheid
Temp: 0°C, 1017,5Hp

Kvitoya is het meest oostelijk gelegen eiland dat nog net bij Svalbard gerekend wordt. Het eiland is ongeveer 700 vierkante kilometer groot en is voor 99% bedekt met ijs. Aan land gaan zou hier heel gevaarlijk zijn, niet alleen omwege van het ijs zelf, maar ook omdat de ijsberen hier letterlijk uit het ijs kruipen. Het is zeer uitzonderlijk dat een expeditie zo ver naar het oosten gaat, maar in het kader van de eclips is dit natuurlijk een uitzondering. Meestal wordt de zee tussen Kvitoya en de rest van Svalbard geblokkeerd door zeeijs. Er was gedurende de dag dan ook een lezing door onze expeditie geoloog over zeeijs.
Vroeg in de morgen waren er walrussen te zien in het water en een paar zeehonden op het ijs. Een extra mooi beeld was een zwemmende walrus moeder die haar jong op haar rug droeg.
Kvitoya was voor de eclips ook het "point of no return". Nu moest er een beslissing gemaakt worden of we de extra 500 zeemijl zouden afleggen om de eclips te zien. Er werd druk overlegd op de brug met de laatste weerkaarten en satellietbeelden bij de hand. Het weer voorspellen in het noordpoolgebied (in het zuidpoolgebied trouwens ook) is geen lachertje. De beslissing viel om 12.52. Er werd besloten om geen omweg te maken voor de eclips, omdat de weesomstandigheden op de plaats waar de eclips het best te zien is, zo slecht was dat er toch niets te zien zou zijn. Voor mij persoonlijk is de eclips zeker geen prioriteit. Het zou mooi meegenomen zijn, maar als de eclips niet te zien zou zijn door het slechte weer, of als we niet in een goede positie zouden raken door het vele en dikke zeeijs, dan was dat voor mij geen enkel probleem. Ik heb al gemerkt dat ik uren naar het pakijs kan staren, speurend naar wildlife...

Eerste ijsbeer op het pakijs

En maar goed ook. Na de lezing van de expeditie bioloog over zeehonden en ijsberen, werden we op het ijs verwelkomt... 17.45. Als je van de duivel spreekt... Een grote ijsbeer was op het pakijs naar een prooi aan het zoeken. Schijnbaar vond hij ons interessant genoeg om eens dichterbij te komen snuffelen. Hij kwam erg dichtbij en dat leverde prachtig beeldmatriaal op. Het gebeuren was gewoon fenomenaal. Zodra ik weer thuis ben zal ik hier een van de filmpjes en foto's posten. Sommigen hebben zo'n 100 foto's genomen of zelfs meer.

Na het bezoek van de ijsbeer heb ik mij eens geconcentreerd op de drieteenmeeuwen die de Shokalskiy al een hele dag volgen. Hoewel die erg snel alle kanten uitvliegen, heb ik toch een paar goede foto's kunnen maken. Wanneer de Shokalskiy het ijs, komen er nogal wat vissen vanonder het ijs vandaan. Het is alsof de meeuwen dat weten en ze eten er gretig van. De vissen zelf vluchten dan ook alle kanten op.

Slapende ijsbeer op het pakijs

We zijn langs de noordkant van Kong Karls Land langzaam maar zeker dwars door het pakijs terug naar het westen aan het gaan. Terug naar de grotere eilanden van Svalbard. We moeten wel dwars door vrij dik ijs. En als je vast zit in het pakijs, gebeuren er de meest wonderlijke dingen. Schijnbaar was de Shokalskiy erg interssant voor een jonge ijsbeer die recht op ons toe kwam gelopen. Het was 22.30 (niet vergeten: het is hier 24 uur licht). Deze ijsbeer bleek wel heel nieuwsgierig. Hij begon zowaar te poseren voor ons, snuffelend met zijn neus in de lucht. We konden onze ogen niet geloven. Na een tiental minuten had hij er schijnbaar genoeg van. Hij liep een beetje verder, maakte een kuil in het ijs op zo'n 40 meter van onze positie en ging slapen. Onvoorstelbaar... Hier zijn gewoon geen woorden voor. Het is nu echt wel jammer dat ik nu nog geen foto kan uploaden. Even geduld dus...

Kong Karls Land: 1 augustus 2008

Kong Karls Land

Locatie: Ten noorden van Kong Karls Land
WGS84: 79°10'NB-28°16'OL
Het weer: licht bewolkt, zeer goed zicht
Temp: 4°, 1018,3Hp

We zijn verrast door het pakijs. De wind bracht pakijs vanuit het noordoosten en de stroming voerde deze nacht pakijs aan vanuit het zuiden. We zijn dus ingesloten (zie ook bericht tussendoor). Voor de bemanning van de Shokalskiy was dat natuurlijk de hel op aarde en ze deden er alles aan om ons uit het pakijs te krijgen, maar we gingen maar langzaam vooruit. Om een voorbeeld te geven: Vanmorgen rond 7.00 waren we op 79°10'NB-28°16'OL en om 16.30 waren we op 79°11'NB-27°45'OL. We hebben daarbij dus nog geen volledige graad naar het westen afgelegd, 31 minuten om precies te zijn. Als je weet dat 1 graad 60 zeemijl is en 1 minuut dus 1 zeemijl (1 graad is 60 minuten), is het dus duidelijk dat we 31 zeemijl (ongeveer 57km) hebben afgelegd in negen en een half uur. Persoonlijk gaf mij dit toch wel een positief gevoel van avontuur. Dit is een expeditie, geen toeristenreisje. Dit is wat de eerste ontdekkingsreizigers in dit gebied ook meemaakten. Het ijs is hier een halve meter tot een meter dik. De Shokalskiy kan daardoor, maar langzaam. Het is natuurlijk wel zo dat we hier niet eeuwig kunnen blijven vaststeken. Wordt dus zeker vervolgd, misschien zelfs in dit bericht.
IJsberen zijn fenomenabele dieren. Een voordeel van vastzitten in het pakijs was wel dat er ook gedurende de hele dag nieuwsgierige ijsberen kwamen kijken. Eentje kwam zelfs tot een afstand van minder dan 10 meter. Een paar andere konden we alleen met de verrekijker bewonderen. Ook zijn er hier nogal wat vogels. Tussen de massa drieteenmeeuwen waren er ook een paar middelste jagers (Stercorarius pomarinus) te zien. Dat is een vogel die niet zo heel veel voorkomt in dit gebied.
Tussendoor waren er nog lezingen van onze expeditie bioloog over de verschillen tussen zuidpool en noordpool, van onze expeditie historicus over de ontdekking van de North West Passage en van onze kayak begeleider over de geschiedenis van de kayak. Die laatste werd onderbroken door een ijsbeer alarm. Een ijsbeer op zo'n 150 meter afstand was uit het niets opgedoken. Het was een jong mannetje die tot bij ons kwam (20 meter), maar zijn nieuwsgierigheid ging snel voorbij toen de zware motoren van de Shokalskiy weer op volle toeren begonnen te draaien. Er was ook nieuws over het pakijs waarin we vastzaten. Er zou open water ontdekt zijn en we zetten koers daarnaartoe.

Filmpjes: bevrijd uit het ijs

Barentsoya, Edgeoya, Freemannsundet, Diskobukta: 2 augustus 2008

Diskobukta

Voormiddag
Locatie: Kust Barentsoya
WGS84: 78°59'NB-23°10'OL
Het weer: zonnig, helder
Temp: 5°C,1019,0Hp

Ik heb deze nacht eindelijk een keer een deftig aantal uren geslapen (6 dus). De dag begon prachtig met een onbewolkte hemel. We hadden dan ook een fantastisch zicht op de kustlijn van Barentsgoya, met afgekalfde ijsbergen met grillige vormen, maar ook zeeijs op onze weg. Voor degene die dat moois allemaal niet wilde zien, was er een lezing van de expeditie historicus over de "Verovering van de Noordpool". Op een grotere ijsplaat zagen we een moeder ijsbeer met een jong. We hebben ondertussen al meer dan tien ijsberen gezien, maar altijd alleen. Dit was dus de eerste keer dat we een moeder met haar jong zagen.

Locatie: Freemannsundet
WGS84: 78°12'NB-21°24'OL
Het weer: zonnig, helder
Temp: 2°C,1018Hp

De Freemannsundet blijft even mooi. Prachtige lichtinval, voorbijdrijvende ijsbergen, en zelfs een paar rendieren op de kust.

Namiddag
Locatie: Diskobuta
WGS84: 77°56'NB-21°02'OL
Het weer: zonnig, helder
Temp: 9°C,1018,8Hp

Er leek geen einde te komen aan het stralende weer. Op Diskobuta (disko=eend) broeden zo'n 6000 drieteenmeeuwen in een reusachtige kloof. Op de vrij brede en lange kust liggen walvisbeenderen van enkele honderden jaren oud. Walvisjacht begon op Svalbard al in de 16de eeuw. Maar hoe verder de kust op, hoe ouder de walvisbeenderen gedateerd worden, tot zelfs enkele duizenden jaren. Tijdens de laatste ijstijd drukte een massa ijs op dit deel van de wereld en duwde letterlijk de grond naar beneden door het gewicht van het ijs. Na de laatste ijstijd zijn die delen (dat geldt voor veel delen van Scandinavie) langzaam terug omhoog gekomen zodat de kustlijn stilaan omhoog gekomen is. Dit is een proces dat nog steeds verder voortduurt. Dus de walvissen die aangespoeld zijn op de kust van Diskobuta duizenden jaar geleden, hebben hun beenderen achtergelaten. Door het omhoogkomen van de aarde is de kustlijn verder opgeschoven en die walvisbeenderen liggen dus veel verder op het land. Op het land groeien knolletjesduizendknoop, sneeuwboterbloem, achtster, en nog andere planten die ik nog moet determineren.

We zijn nu onderweg naar Hansbreen. Er zijn enkele dwergvinvissen gezien door andere expeditieleden onderweg, maar ze waren even snel verdwenen als ze verschenen waren. Ik heb ze zelf dus gemist, zoals de meesten trouwens. Morgen hopelijk meer geluk...

Hornsund, Hansbreen, Bellsund: 3 augustus 2008

Hansbreen

Voormiddag
Locatie: Hansbreen
WGS84: 76°59'NB-15°35'OL
Het weer: Eerst mistig, in 15 minuten was de mist verdwenen en werd het zonnig en helder
Temp: 4°C, 1018,8Hp

Het Poolse research station hebben we niet bezocht. We hebben het gebied eerst verkend met de zodiac langs de erg grillige en onherbergzame kust. Het leek wel een geologisch wonder. We hadden onze eerste goede zicht op de papagaaiduikers. Ook eenden, drieteenmeeuwen en strandlopers leken zich niet te veel van ons aan te trekken. De ijsbergen in de baai waren echte kunstwerken. Op bepaalde momenten hebben we ons zo stil mogelijk gehouden. Genieten van de omgeving en de stilte...
Op de Hansbreen gletsjer zelf hadden we ondanks de opkomende mist toch een prachtig uitzicht. Tussen de rotsen naast de gletsjer groeiden dappere planten. Het is ongelooflijk dat in een dergelijke habitat nog planten kunnen groeien.
Tussendoor hadden we nog een lezing van onze expeditie bioloog over walvissen en dolfijnen, mede omdat er de vorige dag een paar walvissen waren gesignaleerd.

Bansebu

Avond
Locatie: Bellsund, Bamsebu
WGS84: 77°34'NB-15°02'OL
Het weer: Mistig, middelmatige zichtbaarheid
Temp: 3°C, 1018,7Hp

Bamsebu is een echte historische plaats, met overblijfselen van walvissen, maar vooral een enorm massagraf van belugas en de hutten van de walvisagers van lang vervlogen tijden. Veel planten profiteren hier van alles wat de toendra te bieden heeft. Het is trouwens toch nog altijd een beetje vreemd om over de toendra te wandelen. Over de sneeuw (witte) meeuw ga ik het later wel hebben...

Dit is waarschijnlijk het laatste bericht dat ik vanop de Akademik Shokalskiy kan posten. Maandagmorgen ochtend (dat is binnen enkele uren) worden alle computersystemen voor de expeditieleden afgesloten. Het volgende bericht komt dus ofwel uit Longyearbyen (5 augustus) of Tromso, op het Noorse vasteland, waar ik nog een dag zal blijven vooraleer naar huis te gaan. Tromso ligt trouwens boven de noordpoolcirkel en kan dus beschouwd worden als noordpoolgebied, hoe vreemd dat ook lijkt. Als dat allemaal niet lukt, zal het eerstvolgende bericht van thuis uit worden gepost (6 augustus). In de dagen die daarop volgen ga ik bij de berichten enkele respectievelijke foto's posten. Een volledige website van het Arctisch avontuur zal tegen het eind van de week op het www staan. Ik ga nogal wat werk hebben met vooral planten te determineren. Jullie zullen alles dus wel zien verschijnen in de volgende dagen.

Alkhornet, Trygghamna: 4 augustus 2008

Alkhornet

Dit bericht is een dag later toegevoegd in Tromso.

Voormiddag
Locatie: Alkhornet
WGS84: 78°11'NB-13°59'OL
Het weer: Mistig ongeveer 1km zicht
Temp: 6°C,1015,4Hp

Vanmorgen werden we verwelkomd door een 200-tal noordse stormvogels. Maar het land lonkt en we moesten vooruit. De tundra is prachtig om door te wandelen. Rendieren lieten zich heel gewillig fotograferen, zoals altijd trouwens, maar het prachtige groen was om stil bij te gaan zitten. Plantjes die we nog niet hadden gezien leken er nu ineens wel bij te horen, zoals pool silene en Svalbard papaver. Het was alsof het hier allemaal samen kwam.

Trygghamna

Namiddag
Locatie: Trygghamna
WGS84: 78°14'NB-13°48'OL
Het weer: Bewolkt, helder
Temp: 9°C, 1014,7Hp

Eerst hebben we (ik zou bijna zeggen "zoals gewoonlijk") het terrein verkend. Met de zodiac zijn we de hele fjord afgevaren. Een drieteenmeeuw kolonie, een noordse stern kolonie en zelfs een eenden kolonie ware het voornaamste wildlife op enkele rotsachtige eilandjes. Op land werd ons nog wat geologische les gegeven. Ongelooflijk hoeveel verschillende soorten rots en stenen er zijn. Allemaal materiaal dat in de loop van de tijd is afgezet door de gletsjer. De gletsjer hier in Trygghamna trekt zich terug met zo'n 100 meter per jaar.
En dan na onze laatste wandeling terug in de zodiac naar de Shokalskiy. Maar we werden verrast door een zeehond en een jonge baardrob. De zeehond was schijnbaar in een uitstekend humeur. Hij heeft zeker een kwartier rond de zodiac gezwommen. Het was een echte entertainer. Dan werd het tijd om ons terug te trekken op Shokalskiy, die zoals een oude getrouwe klaar lag om ons terug naar de haven van Longyearbyen te brengen.

Longyearbyen, Tromso: 5 augustus 2008

Longyearbyen

Voormiddag
Locatie: Longyearbyen
WGS84: 78°13'NB-15°36'OL
Het weer: Zonnig, helder
Temp: 9°C, 1014,8Hp

Vanmorgen zijn we van boord gegaan en hebben we afscheid genomen van de Akademik Shokalskiy. Voor mij was dit mijn tweede reis naar de poolgebieden met de Shokalskiy en ik kan "mijn trouwe vriend" alleen maar het allerbeste toewensen. Ook Brandon Harvey, die ook voor de tweede keer mijn expeditieleider was wens ik nog vele mooie reizen toe in de poolgebieden. Brandon en ik hebben van elkaar afscheid genomen met een "hug". Wie weet, zien we elkaar nog wel eens terug...
De expeditiegroep ging jammer genoeg uit elkaar. Sommigen bleven nog in Longyearbyen, maar de meesten hadden na de middag al een vlucht naar Tromso, op het Noorse vaste land.

Tromso

Namiddag
Locatie: Tromso
WGS84: 69°39'NB-18°57'OL
Het weer: Zonnig, helder
Temp: 16°C, 1011,3Hp

Sommigen van ons slapen vannacht in het zelfde hotel, maar de meesten reisden door... Ik vertrek morgen weer naar huis, samen met een paar anderen. Alweer een paar anderen blijven nog een paar dagen in Tromso. Officieel verlaat ik dus morgen het noordpoolgebied. Tromso is de vijfde grootste stad van Noorwegen, met 65000 inwoners. Om zo noordelijk te liggen (69°39'NB), doet dat inderdaad wel een beetje vreemd aan. Tijdens het schooljaar komen daar nog eens 7000 studenten bij die hier aan de universiteit studeren. Met een matige -5 tot -10 graden in de winter valt dat ook nog eens mee. En als je ziet wat voor prachtige omgeving dit is... Vandaag is het vijf augustus. Na een langere tijd met 24 uur licht, zal dit terug mijn eerste echte nacht worden. Hoewel die nacht hier in Tromso duurt van 22.54 tot 02.45. Die 24 uur licht geeft ook de kans om heel veel te zien in een hele korte tijd. Het hoge noorden is een plaats waar ik zeker nog wel eens wil terugkomen. Wij hadden zonet tijdens het eten een gesprekje waarin de vraag werd gesteld wat het mooiste moment was tijdens deze expeditie... Het mooiste moment tijdens deze expeditie? Gewoon alles. Als ik kon zou ik overmorgen terug vertrekken...

Hier sluit ik mijn noordpool avontuur af. Morgen zou ik in leven en welzijn, waarschijnlijk volledig uitgeput, weer thuis moeten zijn. Ik heb hier in Tromso de tijd genomen om foto's toe te voegen en de berichten een beetje orderlijker uitzicht te geven. Wanneer ik terug thuis ben, ga ik mijn 2400 foto's en wie weet hoeveel filmmateriaal uitzoeken en in een website gieten (Nota: Dat is bij deze gebeurd). Meer daarover lees je op mijn Poolgebieden blog en mijn Svalbard blog.

Dieren

Rissa tridactyla - Kittiwake - Drieteenmeeuw

Fratercula arctica - Puffin - Papagaaiduiker

Somateria mollisima - Common Eider - Eidereend

Anser brachyrhynchus - Pink-footed Goose - Kleine Rietgans

Ursus maritimus - Polar Bear - IJsbeer

Pagophila eburnea - Ivory Gull - Ivoormeeuw

Stercorarius parasiticus - Arctic Skua - Kleine Jager

Stercorarius pomarinus - Pomarine Skua - Middelste Jager

Plectrophenax nivalis - Snow Bunting - Sneeuwgors

Calidris maritima - Purple Sandpiper - Paarse Strandloper

Rangifer tarandus platyrhynchus - Svalbard Reindeer - Spitsbergen Rendier

Phoca groenlandica - Harp Seal - Zadelrob

Sterna paradisaea - Arctic Tern - Noordse Stern

Larus hyperboreus - Glaucous Gull - Grote Burgemeester

Fulmarus glacialis - Northern Fulmar - Noordse Stormvogel

Odobenus rosmarus - Walrus - Walrus

Uria lomvia - Brünnich's Guillemot - Kortbekzeekoet

Planten

Dryas octopetala - Mountain Avens - Achtster

Rannunculus nivalis - Snow Buttercup - Sneeuwboterbloem

Polygonum viviparum - Knotweed - Knolletjesduizendknoop

Silene acaulis - Moss Campion - Kompasplant

Cochleria officinalis - Scurvy-Grass - Lepelblad

Saxifraga oppositifolia - Purple Saxifrage - Paarse Steenbreek

Papaver dahlianum - Svalbard Poppy - Spitsbergen Papaver

Silene wahlbergella - Knodding Lychnis - Knikkende Silene

Saxifraga flagellaris - Spider Plant - Spinneplant

Erophorum scheuchzeri - Arctic Cottongrass - Pool Wollegras

Saxifraga cespitosa - Tufted Saxifrage - Groenlandse Steenbreek

Filmpjes

Longyearbyen

Hornsund

Walrus

Walrus kolonie (1)

Walrus kolonie (2)

Alkefjellet

Poolvos

IJskap Nordaustlandet

Akademik Shokalskiy breekt door ijs

IJsbeer vlak voor ons

IJsbeer op het pakijs

IJsbeer dichtbij

Slapende IJsbeer

Vast in pakijs (1)

Vast in pakijs (2)

Arctisch ijs

Rendier (1)

Rendier (2)

Zeehond

Vliegen boven Spitsbergen

Route

De gevolgde route: Longyearbyen, Brepollen, Hornsund, Kap Lee, Edgeoya, Freemansundet, Alkefjellet, Hinlopenstretet, Sorgfjord, Nordaustlandet, Kvitoya, Kong Karls Land, Freemansundet, Diskobukta, Isbjornhamna/Hansbreen, Kvitfiskstranda, Bellsund, Alkhornet, Isfjord, Trygghamna, Longyearbyen, Tromso.

Opmerking: Eclips, 1 augustus 2008

Op 1 augustus hebben we een gedeeltelijke zonsverduistering gezien, dus geen volledige omdat we niet in de optimale positie waren. De meesten die toch in de optimale positie waren en dus een grote omweg hadden gemaakt, hebben niets gezien door de zware bewolking.

Gedeeltelijke zonsverduistering

Links

Mijn poolgebieden Blog: dagelijks nieuws, expedities, persberichten,filmpjes, interessante links, foto's en wetenschap...

Poolgebieden Blog

Op poolgebieden.org kan je informatie vinden over de poolgebieden, mijn expedities in de poolgebieden en mijn blogs over de poolgebieden.

poolgebieden.org

Mijn Svalbard Blog: Nieuws over Svalbard, met het live Svalbard expeditie verslag.

Svalbard Blog

Alle fotos en filmpjes op deze site zijn (op)genomen door de webmaster Arthur van Rhee: arthur.van.rhee@poolgebieden.org.